بررسی پویایی انتشار دی‌اکسیدکربن سرانه در کشورهای عضو اوپک (رهیافت هم‌گرایی بتا و سیگما)

زمینه و هدف: بررسی هم‌گرایی سیگما و بتا در خصوص انتشار گازهای گلخانه­ای و به ویژه گاز دی­‌اکسیدکربن یکی از موضوعات مهم و اساسی در ادبیات اقتصاد محیط زیست می­باشد. هم‌چنین طراحی سیاست­های منسجم و پایداری که در عین کارا بودن بتواند اهداف پیمان­های بین­المللی مانند کیوتو و کپنهاگ را محقق کند بستگی به سطح انتشار سرانه گاز دی‌­اکسیدکربن و نیز توزیع آن در بین کشورهای تحت بررسی دارد. برای این منظور، هدف اصلی این مطالعه بررسی فرضیه هم‌گرایی انتشار گاز دی­اکسیدکربن­ (CO2) سرانه در 12 کشور عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) طی سال­های 2013-1970 می‌باشد. روش بررسی: در این پژوهش به منظور بررسی فرضیه هم‌گرایی CO2 سرانه از دو رویکرد هم‌گرایی بتا و سیگما استفاده شده است. مدل هم‌گرایی بتای مطلق به‌صورت مقطعی تصریح شده و توسط تخمین‌زننده‌ حداقل مربعات معمولی(OLS) مورد برازش قرار گرفت. به منظور آزمون هم‌گرایی سیگما نیز انحراف معیار مقطعی انتشار CO2 سرانه در طول دوره پژوهش(2013-1970) محاسبه شده و روند آن ترسیم گردید.  یافته‌ها: نتایج حاصل از این مطالعه بیانگر وقوع هر دو پدیده هم‌گرایی سیگما و بتای مطلق بوده و کشورهای عضو اوپک با سرعت هم‌گرایی 97/0 درصد به سطح مشترک انتشار CO2 سرانه 18/4 تن حرکت می­کنند. هم‌چنین مدت زمان لازم برای رسیدن به سطح مشترک انتشار آلودگی جوی 31/5 سال ارزیابی شد. بحث و نتیجه‌گیری: در این پژوهش وقوع پدیده ارتقاء انتشار CO2 سرانه در بین کشورهای اوپک تأیید گردید. هم‌چنین پراکندگی انتشار CO2 سرانه بین کشورهای اوپک روند نزولی داشته و کاهش یافته است. اتخاذ محدودیت­های زیست محیطی مشابه و منصفانه برای کشورهای اوپک در پیمان­های بین­المللی، مهمترین توصیه سیاستی کاربردی این مطالعه می­باشد.